Abelia jest popularną rośliną, cenioną nie tylko za piękno i delikatny zapach kwiatów, ale także za efektowne, zmieniające kolor liście. Ma wszechstronne zastosowanie w domu, ogrodzie i biurze i może być pielęgnowana nawet przez florystycznego nowicjusza.
Opis
Abelia należy do rodziny wiciokrzewów. W naturalnym środowisku można go spotkać na otwartych skalistych zboczach w Azji Południowo-Wschodniej, Chinach, Korei, Ameryce Północnej i Meksyku.
Bierze swoją nazwę od przyrodnika, odkrywcy i chirurga Clarka Abla, który odkrył ją w Chinach na początku XIX wieku, gdy został tam wysłany jako główny lekarz ambasady.
Nie zdążył jednak dostarczyć nasion i próbek kultur do Anglii – zaginęły one podczas katastrofy statku w drodze do ojczyzny doktora. Abelia została po raz pierwszy zaobserwowana w Europie w 1844 roku dzięki staraniom szkockiego botanika Roberta Fortune’a.
Członkowie rodzaju są ozdobnymi, kwitnącymi krzewami. Uważa się je za wiecznie zielone, ale w zimnych regionach mogą stracić część lub wszystkie liście w czasie zimy. Mogą dorastać do wysokości 1,5-2 metrów.
Ich gałęzie są cienkie i gęsto porośnięte, a liście ciemnozielone, owalne, błyszczące, jesienią przebarwiają się na brązowo-purpurowy kolor. Blaszki liściowe mają długość od 1,5 do 8 cm. Wyrastają na krótkich ogonkach, ułożone w okółkach po 3 i ustawione naprzeciw siebie.
Abelia ceniona jest przede wszystkim za pachnące pąki, które pojawiają się pod koniec maja i pozostają na roślinach do połowy jesieni. Kwiaty ułożone są w wiechowate kwiatostany, które tworzą się w górnych osiach liści i na końcach łodyg.
Korale są pięcioklapowe, nie przekraczają 5 cm długości i mają dzwonkowaty wygląd. Mają kolor od białego do różowo-fioletowego.
Popularne gatunki
Rodzaj obejmuje około 30 gatunków, z których m.in:
| Nazwa gatunku | Krótki opis |
| Abelia mosana | Liście błyszczące, lekko wygięte wzdłuż żyły środkowej; kwiaty białe lub bladoróżowe, pojawiają się pokryte woskiem; roślina odporna na mróz do -15̊C. |
| Abelia chińska | Ciemnozielony z bordowym szkliwem, brzegi ząbkowane; pąki śnieżnobiałe z różowymi przylistkami; najobficiej kwitnie z rodzaju. |
| Abelia korea | Może osiągnąć 2,5 m wysokości, nie potrzebuje zimowego schronienia; liście lekko wydłużone, kwiaty małe – nie większe niż 2 cm, białoróżowe. |
| Abelia grandiflorum lub grandiflora | Okrągły krzew o ciemnozielonych liściach i pachnących delikatnych różowych kwiatach, najczęściej spotykana odmiana. |
| Abelia 'Lavender Mist’ | Liście niebieskoszare, jesienią przebarwiające się na ciemnopurpurowo; pąki białe lub lawendowe; kwitnie dwukrotnie, w czerwcu i sierpniu. |
| Abelia 'Kaleidoscope’ | Wyprostowany krzew o wielobarwnym ulistnieniu: młode liście w sałacie, dorosłe ciemnozielone, latem przebarwiające się na złoto, a jesienią na purpurowo; kwiaty duże białe lub lekko różowawe. |
| Abelia 'Little Richard’ | Karłowa roślina o gęstych, zielonych liściach, które jesienią zmieniają kolor na pomarańczowo-różowy. |
| Abelia 'Francis Mason’ | Zwarta odmiana cętkowana o żółto-zielonych liściach. |
| Abelia 'Mardi Gras’ | Mały krzew do 80 cm wysokości i 1 m szerokości, o różowych, białych i zielonych liściach, które wraz z nadejściem ujemnych temperatur zmieniają kolor na miedziany; pąki są różowe. |
Sadzenie i pielęgnacja
Generalnie Abella jest łatwa w pielęgnacji, ale weź pod uwagę, że do wszelkich zmian w warunkach życia należy przygotowywać się stopniowo.
Sadzenie i przesadzanie
Roślina nie ma szczególnych wymagań co do gleby, ale lepiej uprawiać ją w lekko kwaśnym i dobrze zdrenowanym podłożu. Sprawdzi się mieszanka składająca się z równych części ziemi darniowej i liściowej z dodatkiem torfu, piasku i humusu. Wskazane jest również dodawanie do gleby drobno posiekanej kory sosnowej i igieł sosnowych w celu utrzymania kwaśnego poziomu.
Młode rośliny należy przesadzać dwa razy w ciągu lata, a dojrzałe raz na 2-3 lata. Donica dla Abelii powinna być duża i mieć duże otwory odpływowe.
Zabieg należy przeprowadzić wiosną, stosując metodę przesadzania. Ważne jest, aby dokładnie sprawdzić system korzeniowy pod kątem uszkodzeń, a jeśli tak, to należy przyciąć dotknięte nimi miejsca.
Światło i lokalizacja
Choć Abelia uwielbia światło, może rosnąć także w półcieniu. Przy wyborze miejsca należy przede wszystkim zwrócić uwagę na to, czy nie toleruje ono bezpośredniego nasłonecznienia i przeciągów. Najlepiej sadzić ją w najbardziej wysuniętej na południe części działki.
W przypadku trzymania krzewu w pomieszczeniach zamkniętych należy go umieścić z dala od grzejników i zapewnić mu jasne, rozproszone światło.
Temperatura
Abelia jest rośliną ciepłolubną i optymalna temperatura w pomieszczeniu:
- W lecie – 20-25̊С;
- W zimie -10-14̊C.
Najważniejsze jest, aby unikać nagłych zmian temperatury, w przeciwnym razie krzew zacznie tracić liście. Również podczas wietrzenia pomieszczenia najlepiej wynieść roślinę do innego pomieszczenia lub zabezpieczyć ją przed prądami zimnego powietrza.
W przypadku uprawy Abelii na zewnątrz, potrzeba okrycia na zimę zależy od odmiany. Większość odmian nie będzie wymagała tego zabiegu.
Podlewanie i wilgotność
Wiosną i latem wymaga regularnego i obfitego podlewania, które jesienią należy ograniczyć. W żadnym wypadku nie należy przesadzać z podlewaniem – Abelia nie toleruje stagnującej wody, natomiast krótkotrwałe susze nie wyrządzą jej większej szkody. Częstotliwość podlewania będzie zależała od tempa wysychania wierzchniej warstwy gleby.
Zaleca się stałe spulchnianie gleby wokół krzewu, aby umożliwić odparowanie nadmiaru wody. Ciągłe opryski nie są konieczne – roślina potrzebuje jedynie wysokiej wilgotności powietrza w gorące letnie dni.
Przycinanie
Abelia nie nadaje się do przycinania – pędy będą łysieć. Aby tego uniknąć, należy usuwać tylko stare i chore gałęzie lub przycinać młode tak, aby budzące się pąki pozostały pod cięciem. Młode pędy zapewnią wówczas obfite kwitnienie krzewu w nadchodzącym sezonie.
Zabieg należy wykonać wczesną wiosną przy użyciu dobrze naostrzonych narzędzi. Można też wykorzystać go do odmłodzenia rośliny, przycinając tylko 25-30 cm. Pobudzi to tworzenie się nowych pędów. Przy uprawie abelii na zewnątrz przycinanie nie jest konieczne, należy usunąć jedynie uszkodzone lub przeszkadzające gałęzie.
Nawóz
Aby przyspieszyć wzrost, krzew należy nawozić nawozem mineralnym i organicznym dwa razy w miesiącu w okresie wiosennym i letnim. W okresie zimowym nie jest to konieczne. Należy stosować standardowe nawozy domowe.
Propagacja
Abelia może być rozmnażana przez nasiona, sadzonki lub podkładki.
Nasiona
Metoda ta nie jest zbyt popularna wśród hodowców kwiatów, ponieważ kiełkowanie nasion jest niskie. Jeśli jednak interesujący jest pełny cykl rozwojowy krzewu, warto wykorzystać do sadzenia świeży materiał.
Zabieg należy przeprowadzić wiosną, a nasiona umieścić w wilgotnym, sypkim podłożu z pożywką. Jeśli siewki wykiełkują, będą szybko rosły i rozwijały się. Pierwsze kiszenie zalecane jest, gdy uformuje się kilka liści. Kwitnienia można się spodziewać już w pierwszym roku życia młodych roślin.
Ścinki
Do rozmnażania należy stosować sadzonki półzimozielone lub wierzchołkowe. Procedura powinna być przeprowadzona w lipcu i sierpniu:
- Zdezynfekować narzędzia.
- Odcinamy kawałki o długości 10-12 cm tuż poniżej węzła liściowego.
- Umieścić w lodówce na 24 godziny.
- Po 24 godzinach potraktować sadzonki środkiem stymulującym wzrost.
- Sadzonki sadzimy w wilgotnym podłożu składającym się z torfu, perlitu i piasku.
- Sadzonki w penumbrze należy przechowywać w warunkach szklarniowych (przykryć słojem lub workiem).
- Okresowo zdejmować pokrywę, aby umożliwić wietrzenie i opryskiwanie sadzonek.
Średni czas ukorzeniania wynosi 1-1,5 miesiąca. Młode rośliny należy następnie przesadzić do osobnych pojemników.
Pędy korzeniowe
Abelia wytwarza dużą liczbę pędów, które można wykopać z częścią korzenia i wyrwać w nowym miejscu.
Niezależnie od sposobu rozmnażania, wskazane jest sadzenie na zewnątrz pod koniec maja, gdy minie zagrożenie przymrozkami.
Choroby i szkodniki
Chociaż abelia jest uważana za dość odporną na choroby, nie są jej obce częste problemy z krzewami.
| Choroby i szkodniki | Objawy zarażenia | Zapobieganie i leczenie |
| Mszyce | Lepki nalot, grudki na liściach, zielone i czarne owady, zatrzymanie wzrostu | Usunąć owady mechanicznie; potraktować krzew roztworem mydła do prania lub potażu albo zastosować pyretroid. |
| pająk | drobne białe pajęczyny na liściach i gałęziach | Zastosuj Vertimek, Nurell-D lub Mavrik; lub potraktuj krzew wodą z mydłem i spryskaj roztocza plastikiem, aby przykryć podłoże |
| Wciornastki | Srebrne smugi na liściach, bezbarwne plamy, powolny wzrost, deformacja części | |
| Świerzb | brązowe blaszki i lepki nalot na liściach | Usunąć owady ręcznie, opryskać roślinę środkiem owadobójczym (Actellic, Fosbetsid lub Actara). |
| Piołun | Czarne plamy na powierzchni liścia | Przetrzeć wilgotną szmatką, przez 3 tygodnie pielęgnować krzewy Vertimkiem lub podobnym środkiem. |
| Zgnilizna korzeni | Ciemnienie pędów, deformacja krzewu, wiotkość liści | Przesadzić roślinę, podlać zgodnie z instrukcją podlewania. |
| Chloroza | Opóźnienie, żółknięcie liści (poza żyłkami) i zwijanie się, utrata liści i pąków | Stosowanie nieodpowiednich składników odżywczych |
Abelię często można spotkać w kolekcjach kwiaciarni, ale w ogrodzie wciąż uważana jest za rzadkiego gościa. Dlatego sadząc ten efektowny krzew na rabacie można łatwo zaskoczyć znajomych i sąsiadów.
