Floryści znają sporo przykładów roślin, które można trzymać zarówno na rabacie, jak i w donicach w warunkach pokojowych. Jedną z nich jest lilia kalina, która ma ciekawe duże, szerokie liście, a także piękne kwiaty. Choć roślina pochodzi z Afryki Południowej, w większości rejonów naszego kraju łatwo stworzyć jej odpowiednie warunki zarówno w mieszkaniu, jak i na kwietnikach.
Opis
Kalla jest byliną z rodziny Aroideae. Często określamy ją jako lilię morską Stellera. W naturze (Etiopia) występuje licznie na glebach bagiennych i może dorastać do ponad dwóch metrów. Stopniowo jednak zagospodarowywała nowe terytoria: obecnie rośnie w różnych krajach na prawie wszystkich kontynentach, preferując dobrze nawilżone tereny.
Kalina wewnętrzna jest znacznie skromniejsza, ale jej sercowate liście, które mogą dorastać do długości 40 cm i szerokości 25 cm, są bardzo duże. Wyrastają prosto z kłącza na długich ogonkach i mają różne odcienie zieleni i są błyszczące. Kłącze kaliny klasycznej jest bardzo duże i wnika głęboko w ziemię. Pozostałe gatunki mają bulwy średniej wielkości.
Pęd kwiatowy ma postać długiej strzałki. Wiele osób myśli o niej, że ma jeden bardzo duży kwiat. W rzeczywistości jest to kwiatostan w kształcie kolby, składający się z wielu małych, żółtych kwiatów i otulony lejkowatą okrywą liściową. Dziki kwiat lilii kalii jest biały, domowe odmiany są mieszanką kolorów. Kwitnie przez co najmniej miesiąc późną wiosną i wczesnym latem. Rośliny kalli są często wykorzystywane do bukietów ślubnych.
Podobno istnieje osiem gatunków, a trzy trzymamy w domu, każdy z nich ma kilka odmian:
- Calla Ethiopian. To właśnie ta roślina jest uważana za „klasyczną” kalię. Pędy kwiatowe potrafią „wystrzelić” na wysokość nawet metra. Kłącze ma charakter arborealny. Istnieją odmiany nie tylko z białymi „kocówkami”, ale także noszące inne kolory.
- Calla Remani jest nieco krótsza, a kwiatostan może mieć różną barwę od purpurowej do czerwonej. Część podziemna to bulwa.
- Calla Elliotta różni się tym, że jej duże liście są zielone z licznymi białymi plamkami, a także posiada podziemną bulwę. U większości odmian welon z wierzchu ma odcienie żółci, natomiast pod spodem jest zielonkawy.
Wszystkie gatunki są bardzo bezpretensjonalne w pielęgnacji, chociaż wymagają opieki, bez której nie można osiągnąć normalnego kwitnienia. Gatunki bulwiaste i kalla etiopska są sadzone i uprawiane nieco inaczej. Na przykład kalina etiopska nawet w okresie spoczynku (który rozpoczyna się w połowie lata i trwa kilka miesięcy) nie zrzuca wszystkich liści, podczas gdy inne gatunki czynią to zwykle na jesieni.
Sadzenie i pielęgnacja
Zaplanuj zakup cebulowej lilii kalli na zimę lub wczesną wiosnę: po prostu umieść ją w marcu w doniczce. Należy pamiętać, że małe bulwy mogą nie zakwitnąć w pierwszym roku i wybierać duże i uparte. Garnek powinien być duży, a jego materiał oddychający. Minimalna pojemność to około trzech litrów. Jest to szczególnie ważne w przypadku kalii etiopskiej, która potrzebuje nie tylko dużej, ale i wysokiej donicy. Częściej jednak kupuje się ją jako kompletną roślinę, którą przesadza się latem, około miesiąca po kwitnieniu.
Warstwę drobnych kamyków lub innego materiału drenującego należy umieścić na wysokości co najmniej 5 cm. Gleba jest mieszanką równych ilości ziemi urodzajnej, torfu, humusu i piasku rzecznego. W przypadku zakupu w sklepie można wybrać dowolną uniwersalną mieszankę dla roślin domowych.
Można też umieścić kilka roślin w jednej donicy, jednak nie wszystkie odmiany będą bardzo dobrze kwitły. Bulwy należy sadzić kiełkujące do góry (lub bulwiaste, jeśli ich nie ma), tak aby nad ich powierzchnią znajdowało się 1-2 cm gleby. Utrzymuj glebę umiarkowanie wilgotną do momentu pojawienia się pędów. Gatunki bulwiaste nie wymagają corocznego przesadzania, ale należy odnawiać wierzchnią warstwę gleby.
Kalina etiopska wymaga corocznego przesadzania. Robi się to po krótkim okresie spoczynku w połowie lub pod koniec lata. Roślinę wyjmuje się z doniczki, odcina suche liście i sadzi w świeżej ziemi, nie zanurzając szyjki korzeniowej.
Podczas pielęgnacji rośliny staraj się zachować następujące warunki:
- Oświetlenie. Domowe kalie najlepiej rozwijają się przy odpowiedniej ilości rozproszonego światła. Powinna ona padać na kwiat przez co najmniej 12 godzin dziennie, dlatego zimą wymagane jest podświetlenie. Najlepsze parapety to wschodnie lub zachodnie. Południowa jest niebezpieczna ze względu na możliwość poparzeń słonecznych, ale jeśli zainstalowany jest półprzezroczysty ekran, można na nim umieścić również donicę.
- Temperatura w pomieszczeniu powinna być normalna, ale w okresie kwitnienia i w miesiącu po kwitnieniu należy ją obniżyć do 13-15 oC. W tym czasie roślina ma również mniejsze zapotrzebowanie na światło. Dojrzewanie bulw i tworzenie pąków kwiatowych u roślin bulwiastych przebiega lepiej w wyższych temperaturach, co należy uwzględnić zimą, jeśli bulwy pozostawiono w gruncie.
- Wilgotność powietrza. Dla kalii etiopskich wilgotność powietrza powinna być wysoka (70% i więcej). Odmiany bulwiaste mają mniej rygorystyczne wymagania co do wilgotności, ale skorzystają z przetarcia liści mokrą szmatką.
- Wilgotność w glebie. Rośliny należy podlewać mniej więcej raz w tygodniu ciepłą wodą, uważając, aby na zieloną masę nie dostała się woda. Odmiany bulwiaste mogą jednak tolerować przesuszenie wierzchniej warstwy gleby, ale zdrewniałe odmiany kłączowe będą wymagały bardziej wilgotnego podłoża. W okresie spoczynku ogranicza się podlewanie.
- Odżywianie. Stosowanie nawozów rozpoczyna się wraz ze wznowieniem aktywnej wegetacji po okresie spoczynku. Początkowo podstawą są nawozy zawierające azot, po rozpoczęciu tworzenia pąków przechodzimy na mieszanki fosforowo-potasowe lub nawozy kompleksowe. Częstotliwość nawożenia to 2-3 razy w miesiącu, najlepiej na przemian nawozy mineralne i organiczne. Po kwitnieniu należy zaprzestać ściółkowania.
W miarę zamierania dorosłych liści należy je delikatnie usuwać, a w przypadku tworzenia się nadmiernej ilości pędów, część z nich przycinać. Jeśli kalie uprawiane są na zewnątrz, należy je wykopać na zimę i przenieść do domu lub dobrze zaizolować grządkę.
Propagacja
W zależności od gatunku rozmnażać przez podział kłącza lub bulwy. Rozmnażanie z nasion jest bardzo rzadko stosowane przez florystów amatorów, ponieważ ich pozyskanie jest bardzo trudne. Czasami stosuje się rozmnażanie przez sadzonki, ale wymaga to warunków szklarniowych. Ale łatwo jest rozmnażać lilie kalli przez podział podziemny.
Na przykład rośliny z systemem korzeniowym przypominającym drzewo mogą być rozmnażane podczas przesadzania. Krzew macierzysty jest gotowy do podziału prawie co roku, a jeśli kłącze pozostanie niepodzielone przez 3-4 sezony, może wytworzyć zbyt wiele pędów, które nie wytwarzają pędów kwiatowych. Przy podziale kłącza należy użyć ostrego noża: każdy podział powinien mieć co najmniej 1-2 wyraźnie widoczne pąki.
U gatunków bulwiastych małe bulwki-córki można bardzo łatwo oddzielić od bulwy matecznej, czasem nawet bez użycia narzędzi. W każdym przypadku cięcie (lub rozłupywanie) powinno być traktowane zielonym lub drobnym węglem drzewnym. Jeśli bulwy zostaną wykopane w okresie spoczynku, roślinę można rozmnażać co roku. Ale w miarę wzrostu ogólnego krzaka, należy to zrobić.
Możliwe problemy
Kłopoty z kaliami można podzielić na brak kwitnienia i problemy z liśćmi. Na przykład roślina może w ogóle nie wytwarzać pędów kwiatowych lub kwitnienie może być krótkotrwałe i mało efektowne. Może to być spowodowane:
- Ponadprzeciętnie duża donica;
- brak światła;
- Niewłaściwe uśpienie;
- Przesadzanie zbyt rzadko;
- Niedobór nawozów.
Poprawienie błędów najczęściej doprowadzi do kwitnienia dopiero w następnym roku.
Problemy z liśćmi (żółknięcie, zamieranie niesezonowe) występują z powodu:
- Nieodpowiednie nawadnianie (zarówno brak wody, jak i zamakanie gleby);
- niska wilgotność powietrza;
- Niedobory składników odżywczych.
Pojawienie się na liściach białego nalotu grzybowego może doprowadzić do obumarcia rośliny, jeśli nie zostanie szybko wyleczone. W zależności od pochodzenia infekcji, pomóc mogą niektóre fungicydy. Za główne szkodniki uważa się mszyce i przędziorki. Jeśli jest ich niewiele, należy zacząć od przetarcia liści roztworem mydła, w przeciwnym razie należy zastosować środki owadobójcze.
Wszystkie rodzaje i odmiany lilii kalii są bardzo ozdobne, a zarówno liście jak i kwiaty stanowią dekorację w pomieszczeniu. Wymagania dotyczące ich uprawy mogą wydawać się zbyt rygorystyczne, jednak są one całkiem wykonalne, a kwiat ten nie jest uważany za bardzo trudny w pielęgnacji.
