Callisia to niewielka zimozielona roślina amplantowa, która od dawna zyskała miłość ogrodników za stylowy wygląd i bezpretensjonalną pielęgnację. Jego grecka nazwa oznacza „ładną lilię”. Nie należy jednak oczekiwać wybitnych pąków, gdyż piękno liany tkwi w liściach. Najbardziej znana jest jej lecznicza odmiana – Callisia pachnąca, popularnie nazywana złotym trzepakiem.
Opis
Pochodzący z Ameryki Środkowej i Południowej, występuje w lasach tropikalnych i subtropikalnych. Wygląda bardzo podobnie do tridescence, co nie jest zaskakujące, gdyż obie należą do rodziny Commelinaceae.
W warunkach domowych roślina może dorastać do wysokości 50-80 cm dzięki długim, płożącym się łodygom. Wygląd liści zależy od odmiany. Mogą być podłużne, okrągłe lub w kształcie żabki; jednokolorowe lub w paski; zielone, oliwkowe lub fioletowe; matowe lub błyszczące.
W naturze występuje łącznie 12 odmian callisii, z czego najpopularniejsze to.
- Pnącze – jego łodyga jest gęsto pokryta sercowatymi liśćmi, które z jednej strony są zabarwione na zielono, a z drugiej na bordowo;
- Biedronka – znakiem rozpoznawczym rośliny są zielone lub fioletowe liście kodeksowe, zebrane w gęste rozety;
- Elegant – posiada podłużne zielone liście ozdobione białymi paskami, rewers płytki z liśćmi jest jasnofioletowy;
- Pachnotka – ma dwa rodzaje pędów: pierwszy jest płożący, drugi – wzniesiony, liście są ciemnozielone błyszczące.
Roślina rzadko kwitnie w pomieszczeniach; jeśli już, to pąki zaczynają się tworzyć wczesnym latem. Są małe i nieestetyczne, ale przyjemnie pachnące. Ich zapach przypomina konwalię lub hiacynt.
Właściwości użytkowe
Właściwości lecznicze Callisia officinalis są badane od wielu lat. Niektóre z nich zostały naukowo potwierdzone badaniami przeprowadzonymi przez naukowców z Irkuckiego Instytutu Medycznego w 1980 roku. Odkryto wtedy, że sok rośliny zawiera kwercetynę i kaempferol.
Pierwszy z nich znany jest ze swoich właściwości przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych, drugi zaś z właściwości tonizujących, detoksykacyjnych i wzmacniających naczynia włosowate. Roślina ta jest również bogata w miedź, żelazo, chrom i nikiel.
Z tego powodu w leczeniu stosuje się złote wąsy:
- pąki;
- serce;
- wątroba;
- stawy;
- narządy oddechowe;
- układ endokrynny;
- układ rozrodczy;
- zaburzenia metaboliczne;
- przewód pokarmowy.
Nie należy jednak traktować go jako cudownego leku i stosować bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Ponadto należy bardzo ostrożnie podchodzić do stosowania preparatów zawierających Callisia spp. Nierozważne stosowanie może prowadzić do zatrucia, uszkodzenia strun głosowych lub wywołać silne alergie. Zaleca się stosować je nie dłużej niż przez tydzień.
W domu wybierajcie pędy boczne z co najmniej 12 kolanami, żeby się wyleczyć. Zawierają one najbardziej przydatne substancje. W żadnym wypadku nie należy pić nierozcieńczonego soku z rośliny. Złote wąsy służą do wykonania:
- Napar stosowany w leczeniu czyraków, chorób wątroby, zapalenia trzustki i przeziębień;
- odwar dla złagodzenia objawów menopauzy;
- maść do leczenia stawów.
Podczas stosowania leków z Callisia officinalis należy unikać napojów gazowanych, tłuszczów zwierzęcych, produktów mlecznych i pieczywa. Niedopuszczalny jest dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, dzieci poniżej 12 roku życia oraz osób cierpiących na choroby nerek lub gruczolaka prostaty.
Roślina nie jest polecana dla właścicieli zwierząt domowych, ponieważ powoduje swędzenie i zaczerwienienie skóry u zwierząt.
Sadzenie i pielęgnacja
Sadzenie i przesadzanie
Do sadzenia callisii nadaje się luźne, żyzne, lekko kwaśne podłoże, które można wykonać samodzielnie. Weź równe części ziemi liściastej i darniowej, humusu, torfu i piasku. Aby zapobiec stagnacji wody w donicy, należy dodatkowo zastosować warstwę drenażową złożoną z łamanych kamyków, keramzytu lub otoczaków.
Nie ma potrzeby wybierania pojemnika dla callisii. Jego system korzeniowy poradzi sobie w każdej przestrzeni. Można ją nawet umieścić w donicy z inną rośliną – nie będzie przytłaczać sąsiada.
Między przesadzaniem a odnawianiem większość hodowców kwiatów wybiera to drugie – z czasem callisia zaczyna tracić liście i staje się goła, więc łatwiej jest wyhodować nowy kwiat. Co więcej, nie będziesz musiał robić tego zbyt często – roślina długo zachowuje swoją ozdobność.
Jeśli callisia nie odnowi się, konieczne będzie przesadzenie. Należy to robić raz w roku w przypadku młodych roślin i raz na 2-3 lata w przypadku starszych roślin.
Wybór odpowiedniej lokalizacji, oświetlenia
Callisia preferuje jasne, rozproszone światło, więc najlepiej umieścić ją w oknie wychodzącym na zachód lub wschód. Odpowiednie jest również uprawianie tego kwiatu w tylnej części jasnego pomieszczenia, ponieważ dobrze poradzi sobie również w lekkim cieniu.
Nie należy jednak całkowicie pozbawiać jej światła słonecznego – łodygi się wyciągną, zwiększy się odległość między liśćmi i roślina straci swoje walory dekoracyjne.
Kwiat będzie dobrze rósł w pomieszczeniu, w którym jest regularnie wietrzony – świeże powietrze jest dla niego bardzo ważne, dlatego nie stawiajmy doniczki w kuchni lub w miejscu, gdzie często się pali. W lecie wskazane jest wyniesienie rośliny na balkon.
Temperatura
Callisia są bardzo ciepłolubne, dlatego najlepiej trzymać je w temperaturze 20-25°C latem i 16-20°C zimą. Pozostawiona w wysokiej temperaturze w okresie chłodów roślina rozciągnie się i zwiędnie, jeśli będzie ona zbyt niska. Unikać przeciągów i nagłych zmian warunków.
Nawadnianie
Wiosną i latem gleba powinna być cały czas wilgotna. Nawadnianie powinno być miękką wodą lub wodą deszczową. Zimą częstotliwość podlewania należy zmniejszyć w zależności od temperatury w pomieszczeniu: im zimniej, tym rzadziej. Nie wolno jednak dopuścić do przesuszenia bryły korzeniowej. Podczas podlewania należy pamiętać, aby woda nie dotarła do środka rozety, ponieważ może to spowodować gnicie liści.
Wilgotność
Tropikalny tubylec potrzebuje wysokiej wilgotności powietrza, dlatego powinien być regularnie zraszany. Należy to robić delikatnie, w małych odstępach czasu, aby nie uszkodzić liści. Wraz z nadejściem sezonu grzewczego najlepiej trzymać ją z dala od kaloryferów, aby zapobiec wysychaniu końcówek liści.
Nawóz
Karmić callisię 1-2 razy w miesiącu od maja do września – w okresie aktywnego wzrostu. Do roślin liściastych należy używać nawozu wieloskładnikowego. Dawkę podaną na opakowaniu należy zmniejszyć o połowę.
Osobna zasada dotyczy złotych wąsów: nie należy ich nawozić, jeśli krzew ma być w najbliższej przyszłości wykorzystywany do produkcji leków.
Przycinanie
Callisia bardzo szybko traci swój trymerski kształt ze względu na ciągły energiczny wzrost. Regularne przycinanie pomoże zachować jej piękno. Wskazane jest również usuwanie co kilka sezonów 40-50% objętości rośliny w celu jej odmłodzenia.
Choroby i szkodniki
Roślina rzadko choruje – tylko wtedy, gdy warunki nie są odpowiednio utrzymywane.
- Podlewanie i brak wilgoci w cieplejszych miesiącach spowoduje spowolnienie wzrostu i liście zaczną wysychać.
- Nadmierne podlewanie może prowadzić do gnicia korzeni. Jeśli tak się stanie, usuń uszkodzone korzenie, potraktuj cięcia węglem drzewnym i zdezynfekuj glebę słabym roztworem manganu.
- Niska wilgotność powietrza może sprowokować pojawienie się przędziorków. O jego obecności świadczą białe pajęczyny na liściach i łodygach. Leczyć Actelliciem.
Propagować
Callisia można rozmnażać o każdej porze roku, ale najlepiej robić to wiosną i latem. Aby uzyskać nową roślinę, będziesz potrzebował:
- Odciąć górę, pozostawiając na niej 2-3 węzły;
- umieścić w wodzie;
- Poczekaj na pojawienie się korzeni (2-3 tygodnie);
- Sadzić w ziemi.
Sadzonki można również umieścić bezpośrednio w glebie. W tym celu po ścięciu należy je wysuszyć przez kilka godzin, a następnie posadzić w silnie nawilżonym podłożu i przykryć folią klingową lub słoikiem.
Wskazane jest umieszczenie kilku sadzonek razem, dzięki czemu callisia będzie wyglądała bardziej dekoracyjnie.
Innym sposobem na rozmnożenie tropikalnej piękności są wąsy. Jeśli w pojemniku po roślinie macierzystej jest miejsce, można w nim zakopać rozmnóżki. Odbywa się to na poziomie 2-3 guzków. Jeśli wielkość doniczki na to nie pozwala, należy postawić obok nową doniczkę. Gdy młoda roślina rozwinie korzenie, należy ją odciąć.
Callisia może stać się klejnotem w kolekcji każdego florysty, zwłaszcza że świetnie nadaje się do tworzenia kompozycji – nie tłumi swoich sąsiadów, a wręcz przeciwnie – ożywia ich. Ale jako roślina soliterowa, jasnozielony krzew może również uzupełnić każde wnętrze.
