Egzotyczną roślinę kalistemon trudno nazwać kwiatem: przynajmniej w warunkach naturalnych jest to krzew lub drzewo. Jednak w mieszkaniach z powodzeniem uprawiana jest w donicach i kwitnie oszałamiająco. Nawet w naszym kraju ta południowa roślina może być trzymana w domu i na tarasie, a w pewnych warunkach w ogrodzie, a opieka nad nią nie jest uważana za trudną. Dodatkowo ma dobroczynne działanie: dostarcza fitoncydów i uzdrawia powietrze.
Opis
Callistemon należy do rodziny mirtowatych i jest rośliną wiecznie zieloną. W naturze (Australia, Tasmania) może dorastać do wysokości 10 m. Rośliny indoor są raczej kompaktowe. Ze względu na dużą zdolność do rozmnażania, korona jest bardzo gęsta, pędy dobrze się rozgałęziają, a boczne dzioby mogą patrzeć we wszystkich kierunkach. Liście są sztywne, wąskolancetowate, na brzegach zaostrzone, do 8 cm długości, o szarozielonym odcieniu. Z liści wydzielają się olejki eteryczne.
Szczególnie cenne są świecowe, puszyste kwiatostany, o długości do 10 cm. Składają się one z ogromnej ilości kwiatów, które tworzą się na końcach pędów. Ze względu na pęczki długich pręcików znajdujących się blisko siebie, roślina ta znana jest również jako „wiele pręcików”, „piękne pręciki” lub „świece bengalskie”. Pręciki te mogą być zabarwione na różne jaskrawe kolory: najczęściej są to odcienie czerwieni, ale zdarzają się też żółte, łososiowe, fioletowe, a nawet białe. W kalistemonie nie ma płatków jako takich. Po kwitnieniu, ku jesieni, wytwarzają nasiona w paciorkowatych kapsułkach z twardą skorupką, które mogą bardzo długo utrzymywać się na gałęziach.
Rodzaj callistemon obejmuje kilkadziesiąt gatunków, w naszym kraju w warunkach krajowych zawiera głównie kalistemon cytrynowy (cytrusowy). Jest to wielopniowy krzew, który w idealnych warunkach może osiągnąć wysokość 3 metrów, ale w donicy rzadko przekracza granicę metra. Korona jest zaokrąglona, a liście są zielone, ułożone na krótkich ogonkach. Pręciki są czerwone, proste i jedwabiste. Wyhodowano odmiany o białych, różowych i fioletowych pręcikach. Gatunek ten został nazwany ze względu na cytrusowy aromat uwalniany przez liście po ich lekkim uszkodzeniu.
Znane są też inne gatunki, np:
- GałązkaCallistemon (skręcona). W warunkach domowych tworzy zaokrąglony krzew o średnicy do 1,5 m, różniący się od innych gatunków opadającymi gałęziami. W warunkach domowych może dorastać do 7 m. Liście mają ciemnozielony kolor. Pręciki często są czerwone.
- Willow Callistemon. Jeden z najpospolitszych gatunków w mieszkaniach. Może być uprawiana jako krzew lub małe drzewo. Pręciki są bladożółte, czasem różowawe.
- Callistemon piękny. Nawet w stanie dzikim roślina ta nie jest zbyt wysoka, często uprawiana w doniczkach, nadaje się do chłodnych pomieszczeń. Pręciki są karmazynowe, a pylniki mają żółtawy kolor. Uważany za bardzo dekoracyjny gatunek, kwitnie przez całe lato.
Sadzenie i pielęgnacja
Nie jest trudna w uprawie. Najlepiej kupować ją po kwitnieniu (ok. wczesnej jesieni do połowy marca). W razie potrzeby przesadzić jednocześnie do nowej doniczki. Powinien być dość głęboki (system korzeniowy callistemona jest potężny), ale dla celów dekoracyjnych, aby kwitnienie wyglądało bardziej spektakularnie, zwykle wybiera się go nie szeroki. Powinna mieć otwory odprowadzające wodę. Gleba może być dowolną mieszanką uniwersalnej ziemi doniczkowej do kwiatów domowych, najlepiej o odczynie lekko kwaśnym. Zrób własną ziemię doniczkową, mieszając równe części ziemi darniowej i liściowej, grubego piasku i humusu. Dodaj trochę drobnego pyłu ceglanego lub wermikulitu, aby utrzymać kruchą glebę. Pod gruntem należy umieścić materiał drenujący.
Następnie kalistemon domowy przesadza się co roku na wiosnę, a później rzadziej, gdy roślina osiągnie większy rozmiar. Największe okazy są trudne do przesadzenia; w takich przypadkach należy corocznie wymieniać wierzchnią warstwę gleby.
Podczas pielęgnacji rośliny staraj się stworzyć następujące warunki:
- Oświetlenie powinno być wystarczające, ale stałe bardzo jasne światło callistemon nie wymaga. Ogólnie rzecz biorąc, lubi przestrzeń; należy pamiętać, że w bliskości rośliny mogą kwitnąć słabo, zasłaniać go od światła nie powinno być. Potrzebuje naturalnego światła słonecznego co najmniej kilka godzin dziennie, choć nadmierne palące słońce i jest obarczone poparzeniami liści.
- Temperatura. O dziwo, ten południowy gość nie lubi upałów. Wiosną i latem 20 … 22 °C to najbardziej komfortowa temperatura. Zimą temperaturę należy obniżyć o 6 … 8 stopni. Latem doniczki można więc często wynieść na balkon, a zimą, jeśli to możliwe, do niezamarzającej szklarni (niektóre gatunki tolerują nawet lekki mróz i odpowiednia może być temperatura zimą 8-10°C). Jeśli roślina jest pozostawiona w ciepłym miejscu przez zimę, może nie kwitnąć tak obficie.
- Wilgotność w glebie. Unikaj zarówno stagnacji wody, jak i nadmiernego przesuszenia gleby. Podlewać systematycznie wodą z kranu o odpowiedniej temperaturze.
- Wilgotność powietrza. Nie powinna być ona zbyt niska, gdyż w mieszkaniach miejskich w niektórych jałowych regionach jest to częste, zwłaszcza wiosną i latem. W takich przypadkach wystarczy okresowe zraszanie liści, specjalne nawilżacze zwykle nie są potrzebne.
- Odżywianie. Od marca-kwietnia do września callistemon jest nawożony 1-2 razy w miesiącu dowolnymi nawozami złożonymi dla kwiatów domowych, ale nie należy dopuszczać do nadmiernego karmienia.
Wszystkie kalistemony dobrze znoszą przycinanie, które przeprowadza się w celu uformowania pożądanego kształtu rośliny. Najlepiej zrobić to jesienią. Przycinanie ogranicza również nadmierny wzrost.
W połowie jesieni zmniejsza się podlewanie i stopniowo obniża temperaturę. Od listopada do lutego karmienie nie jest prowadzone, temperatura utrzymuje się na niskim poziomie, ale światło musi być wystarczające: wieczorem powinno być umiarkowane dosvetka.
Callistemon jest idealny do ogrodów zimowych, ale jego uprawa w otwartym gruncie w naszym kraju jest możliwa tylko na południu. Prawda, w najgorętszym okresie trzeba go tam przykryć przed palącym słońcem, ale normalnie zimuje.
Propagowanie
Do uzyskania nowych roślin wykorzystuje się nasiona lub sadzonki. Rozmnażanie z nasion nie jest trudne, ale siewki rosną powoli. Siew możliwy jest od jesieni do końca zimy, najlepiej wykonać go w lutym. Siać powierzchownie i trzymać w pojemniku przykrytym szkłem w temperaturze pokojowej. Po wykiełkowaniu usuwamy szkło, a sadzonki gdy osiągną wysokość 7-8 cm sadzimy do doniczek. Kwitnienie będzie trwało co najmniej 3-4 lata.
Sadzonki będą kwitły wcześniej. Sadzić podczas przycinania wybierając najlepsze sadzonki o długości około 10 cm z trzema międzywęźlami. Po potraktowaniu ich środkiem stymulującym ukorzenianie, należy je posadzić w wilgotnej glebie i stworzyć warunki szklarniowe. Pojawienie się nowych liści świadczy o sukcesie. Dobrze ukorzenione sadzonki można rozmnażać do własnych doniczek.
Możliwe problemy
Callistemon uważany jest za bardzo odporny na choroby, ale parch, przędziorki, mączniak czasem go atakują. Warto je natychmiast zwalczać za pomocą środków owadobójczych. Inne problemy wynikają z istotnych błędów w opiece. Mogą one obejmować:
- więdnięcie i opadanie liści – z braku światła lub podmokłej gleby;
- powolny wzrost i słabe kwitnienie z powodu braku światła;
- żółto-brązowe plamy na liściach – od oparzeń słonecznych;
- usychanie całej rośliny z gleby alkalicznej.
Zwykle pilna zmiana warunków może zaradzić sytuacji. Callistemon w ogóle wybacza gospodarzowi wiele błędów, o ile nie mają one charakteru ewidentnego zaniedbania pupila.
Callistemon to duża roślina pokojowa, wyróżniająca się bardzo efektownym i obfitym kwitnieniem, trwającym latem co najmniej dwa miesiące. Ponieważ jest to bylina, która nie zrzuca liści na zimę, jest interesująca przez cały rok, ale wymaga utrzymywania niższych temperatur w okresie zimowym. W przeciwnym razie nie jest bardzo trudny do utrzymania.
