Gloriosa bulwiasta to ozdobnie kwitnący gatunek lilii pnących. Pochodzi z tropikalnych regionów kontynentu afrykańskiego i indyjskiego. Na pędach pnących znajdują się 3 wydłużone liście. Kwiaty wyłaniają się z aksoli w wierzchołku i wyglądają bardzo efektownie, osiągając 6-7 cm średnicy. Odcienie od żółtego i pomarańczowego do jaskrawej czerwieni, z jednolitą żółtą obwódką wokół krawędzi. Zakrzywiony kształt płatków, przypominający języki ognia, dał początek drugiej nazwie „lilia płomienna”.
Pędy wyrastają z każdego punktu wzrostu, w sprzyjających warunkach dość szybko. Okres kwitnienia jest długi, od wczesnej wiosny do późnego lata. Jedna łodyga mieści do 7 pełnych pąków. Gloriosa jest kwiatem trującym; spożycie może prowadzić do zatrucia.
Informacja!
W sezonie wegetacyjnym gloriosa może osiągnąć wysokość do 2 metrów. Trzeba będzie go przywiązać do podpory.
Jest skutecznie wykorzystywany w medycynie alternatywnej i farmakologii. Ma właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwbólowe i antyseptyczne.
Rodzaje i odmiany gloriozy
Choć roślina ta liczy sobie nawet 10 gatunków, w warunkach domowych uprawia się tylko kilka odmian gloriozy indoor.
Gloriosa Rothschild
Jeden z najbardziej atrakcyjnych gatunków. Popularna w uprawie w pomieszczeniach i szklarniach. Roślina pnąca o rozgałęzionych pędach, ma przyspieszone tempo wzrostu. W naturze pnącza mogą dorastać do wysokości nawet 5 m. Wymaga podwiązywania i przyczepia się do drzewek za pomocą pędów na liściach. Jest niewymagający i niewymagający.
Podpowiedź!
Kwiatostany zmieniają kolor w miarę wzrostu od delikatnej żółci do bogatej czerwieni.
Kwiaty rozwijają się etapami, jednocześnie na łodydze pojawiają się kwiatostany w różnych stadiach rozwoju, o maksymalnej wielkości 10-12 cm średnicy. Kruchy w wyglądzie, po ścięciu kwiaty długo się utrzymują. Luksusowy kwiat zachwyca swoim egzotycznym wyglądem przez całe lato, aż do końca sierpnia. Część nadziemna zanika wraz z nadejściem okresu spoczynku, trwającego do wczesnej wiosny.
Zalecana jest lokalizacja bez bezpośredniego nasłonecznienia.
Gloriosa luksusowa
Druga nazwa to „wspaniała”. Pospolita roślina kwitnąca, preferująca gleby gliniaste. Osiąga długość do 2 metrów i ma błyszczące liście. Kwiaty mają intensywnie czerwony kolor i pofalowany brzeg płatków. Błyszczące, płaskie liście z czułkami na końcach pomagają roślinie trzymać się podpory.
Zabawny fakt!
Kwiat gloriosy jest oficjalnym symbolem Zimbabwe.
Sadzenie
Rozmnażanie egzotycznej i pięknej gloriosy odbywa się na 2 sposoby: przez bulwy i nasiona. Bulwy są sortowane do rozmnażania. Bulwy zgniłe, zdeformowane, małe i uszkodzone mechanicznie są odrzucane. Sadzenie podzielone jest na kilka etapów.
- Wybierz doniczkę. Musi być ceramiczna i dużych rozmiarów.
- Przygotować podłoże. Można ją zrobić samemu z humusu i ziemi liściowej w proporcji 2:1. Aby rozjaśnić glebę, dodaj trochę piasku lub torfu. W handlu dostępne są specjalne mieszanki doniczkowe, które należy stosować podczas sadzenia.
Wskazówka!
Aby uzyskać maksymalną zawartość minerałów, należy kupić i wymieszać różne mieszanki ziemi doniczkowej. Z mieszanką torfową dobrze sprawdza się podłoże o neutralnym poziomie kwasowości.
Bulwy sadzimy w pojemniku z przygotowaną wcześniej warstwą drenażową. Stosuje się keramzyt, kamień kruszony, cegły łamane. Prace powinny być prowadzone od pierwszych wiosennych miesięcy do lata. Należy sprawdzić, czy na końcu bulwy znajduje się zdrowy pąk. Umieszcza się ją w wilgotnej glebie na głębokość 3-4 cm. Pozostawić doniczkę w ciepłym miejscu na czas kiełkowania. Nadmiar ciepła nie jest pożądany. Podlewaj obficie i nie dopuszczaj do przesuszenia gleby.
W sprzyjających warunkach pędy pojawią się po co najmniej 2 tygodniach. Następnie przenieś doniczkę bliżej światła słonecznego, ale bezpośrednie światło słoneczne jest przeciwwskazane. Jeśli kwiaty znajdują się od strony południowej, zapewnij im dodatkowy cień.
W przypadku rozmnażania przez nasiona, miną co najmniej 2 lata zanim roślina zacznie kwitnąć. Rozmnażanie nasion dzieli się na kilka etapów.
- Nasiona moczyć przez co najmniej 1 dzień w wodzie.
- Nasiona wysiewamy do płytkich pojemników lub skrzynek z bogatą w składniki odżywcze mieszanką ziemi.
- Podlewamy obficie i zakopujemy nasiona na głębokość 2-3 cm.
- Gleba jest ubita, pojemnik przykryty jest szkłem lub folią, aby stworzyć efekt szklarni.
- Codziennie wietrzyć.
- Wraz z pojawieniem się pierwszych kiełków (pojawią się w ciągu 1,5-2 miesięcy) usuwa się szkło lub folię.
- Sadzonki w wieku 3-4 tygodni przesadza się do osobnych doniczek.
W miarę wzrostu rośliny przesadza się ją do większych pojemników. W regionach o ciepłym, łagodnym klimacie rośliny wysiewa się bezpośrednio do gruntu. Nasiona umieszczamy w płytkich bruzdach do 2-3 cm i obficie podlewamy.
Opieka
Dla pełnego rozwoju i intensywnego kwitnienia należy spełnić szereg wymagań dotyczących sadzenia i pielęgnacji.
- Jasne światło słoneczne jest niezbędne dla gloriosy. Opieka w domu wiąże się z dodatkowym oświetleniem. Bezpośrednie światło słoneczne nie jest zalecane. Donice najlepiej ustawiać na parapetach i loggiach od strony wschodniej lub zachodniej.
- Zalecany zakres temperatur to 20-25 stopni. Kultura ciepłolubna nie toleruje przeciągów i niskich temperatur. W zimie kwiat przechodzi w okres spoczynku.
- Podlewać czystą wodą. W ciepłych porach roku podlewamy obficie, z przerwami na przesuszenie wierzchniej warstwy gleby. Jesienią podlewanie zmniejszamy, zimą zaprzestajemy w ogóle. Należy przewidzieć warstwę odsączającą.
- Roślina tropikalna preferuje wysoką wilgotność powietrza. Opryskuje się nim codziennie i posypuje kwiaty.
- Jako nawóz należy stosować mieszaninę płynnego nawozu organicznego i nawozu fosforowo-potasowego.
W sezonie wegetacyjnym dobrze jest nawozić regularnie, raz lub dwa razy w miesiącu. Zaleca się stosowanie dostępnego w handlu roztworu złożonego:
- „Humi;
- „Dobra władza”;
- „Kwiatowe szczęście”.
Wystarczy każdy skoncentrowany nawóz do roślin kwitnących.
Przygotowanie zimowe
Po kwitnieniu roślina jest wyczerpana i potrzebuje odpoczynku. W sezonie wegetacyjnym na bulwie matecznej powstaną 1-2 rośliny córki. Należy je przechowywać do czasu sadzenia w następnym roku. W zależności od temperatury i regionu, wczesną jesienią winorośl zacznie żółknąć i więdnąć. Podlewanie i nawożenie nie jest w tym czasie zalecane. Poczekaj, aż łodyga i bryła korzeniowa będą suche. Bulwy można konserwować na kilka sposobów.
- Możliwe jest pozostawienie materiału sadzeniowego do przezimowania w gruncie, bezpośrednio w doniczkach. Umieszcza się je w chłodnym i suchym miejscu. Pod koniec zimy bryłę ziemi przenosi się do nowej doniczki, dodając mieszankę gleby.
- Bulwy usuwa się z pozostałej gleby i suszy. Umieścić w suchym piasku i w kartonowym pudełku. Przechowuje się go w piwnicy lub suterenie w temperaturze co najmniej 6-7 stopni Celsjusza.
Należy kontrolować wilgotność w pomieszczeniu, w którym przechowywane są nasiona, aby uniknąć infekcji grzybowych i procesów gnilnych. Dla skuteczności należy regularnie przeglądać bulwy, pozostawiając tylko największe, nieuszkodzone bulwy.
Choroby i szkodniki
Porażenie przez szkodniki zdarza się niezwykle rzadko. Choroby występują tylko przy niewłaściwej pielęgnacji i mogą być wywołane:
- przez nadmierne podlewanie:
- suchego powietrza;
- zanurzenie;
- bezpośrednie światło słoneczne.
Oznaki inwazji szkodników są dość łatwe do zidentyfikowania:
- brązowe pąki na liściach i części łodygi – parch;
- więdnięcie i żółknięcie liści – mszyce;
- srebrna drobna pajęczyna – pająk.
Wskazówka!
W miarę możliwości stosuje się metody ludowe, gdyż jest to najłagodniejsza metoda leczenia. Jeśli objawy choroby lub porażenia utrzymują się, stosuje się środki owadobójcze.
Zgniliznę korzeni można rozpoznać po pozbawionych życia, opadających liściach i ospałej łodydze. Aby uratować roślinę, należy wyjąć ją z doniczki, oczyścić z resztek ziemi i wysuszyć. Zastosować środek grzybobójczy i przesadzić do świeżo przygotowanej gleby w nowym pojemniku. Bulwy, które wykazują oznaki uszkodzeń gnilnych podczas przechowywania, należy dodatkowo potraktować pokruszonym węglem aktywnym i umieścić w czystym, suchym piasku.
Doświadczeni hodowcy potrafią określić przyczynę porażenia na podstawie wyglądu rośliny:
- zahamowany wzrost, przerzedzenie jasnozielonych pędów – brak światła;
- barwa zielonej części rośliny zmieniła się na ciemnozieloną – zmiana temperatury, faza zimna;
- białawe plamy na pędach – nadmierne podlewanie gleby, zwiększona wilgotność powietrza;
- wysuszone końcówki płatków i liście – suche powietrze.
W południowych regionach o gorącym lecie i łagodnej zimie dobrze rośnie w gruncie jako bylina. Przed nadejściem chłodów część nadziemną usuwa się sekatorem, miejsce wzrostu okrywa się liśćmi, torfem lub trocinami w celach profilaktycznych. Z nadejściem ciepła pędy rosną bujnie i po miesiącu wymagają podwiązywania.
Choć gloriosa uważana jest za mało popularną roślinę, to pod warunkiem odpowiedniej i właściwej pielęgnacji będzie cieszyć swoim egzotycznym wyglądem i kolorowymi kwiatami przez wiele lat.
