Gymnocalycium: uprawa i pielęgnacja w domu

Gymnocalycium jest uważane za jeden z najpopularniejszych sukulentów przez amatorów uprawy kwiatów. Są to małe, niewymagające kaktusy. Pochodzą z Ameryki Południowej, gdzie występują licznie w lasach tropikalnych, także górskich.

Opis

Gymnocalycium jest zazwyczaj rośliną kulistą, nie przekraczającą 30 cm wysokości, z wyraźnie spłaszczonym wierzchołkiem. Kolce są mocne, dorastają do 4 cm długości. Dorosły kaktus (od dwóch lat) bardzo pięknie kwitnie. Kwitnienie można zaobserwować od wiosny do jesieni. Kwiaty są duże, dzwonkowate, o średnicy do 7-8 cm, ułożone na długich rurkach, które nie mają kolców ani nawet włosków. Właściwie to właśnie ta rurka („calicium”), prawie naga („hymnos”), dała nazwę rodzajowi.

Płatki są szerokie, spiczaste i ułożone w kilku rzędach, co nadaje kwiatowi szczególną bujność. Kolorystyka jest zróżnicowana: występują kwiaty różowawe, pomarańczowe, czerwone, a nawet zielonkawe. Po kwitnieniu powstają owoce z nasionami.

Kaktus preferuje ciepłą, wilgotną atmosferę – nietrudną do osiągnięcia w domu. Nawet niedoświadczeni hodowcy będą w stanie utrzymać tę roślinę.

Rodzaj Gymnocalycium obejmuje wiele różnych gatunków, z których za najbardziej znane uważa się następujące:

• Gymnocalycium Michanovicum jest rośliną kulistą o szarozielonkawej łodydze zawierającej około kilkunastu żeber z kolcami o długości do 2 cm. Istnieje kilka odmian, różniących się kolorem kwiatów (od białego do czerwonego).
• Gymnocalycium friedrichum to kaktus charakteryzujący się bardzo niską zawartością chlorofilu, w wyniku czego łodygi mają różne odcienie brązowo-czerwonych barw. Roślina ta często nazywana jest kaktusem japońskim, gdyż tam właśnie została wyhodowana.
• Gymnocalycium baldianum ma szarozielony kolor łodygi. Ma nie więcej niż 10 cm wysokości i wyraźne żebra z długimi, jasno zabarwionymi kłujkami. Liczne kwiaty są zróżnicowane pod względem kolorystycznym.
• Gymnocalycium nagozalążkowe nosi nazwę ze względu na niewielką liczbę drobnych kłujek ułożonych na błyszczącej, zielonej łodydze. Ma nie więcej niż 8 cm wysokości, z widocznymi do 8 szerokimi żebrami.
• Gymnocalycium garbaty jest prawdopodobnie najwyższym gatunkiem: kolumnowa łodyga może dorastać do pół metra wysokości przy średnicy około 20 cm. Jest zielona, bez połysku, a żebra są wyraźnie widoczne. Kolce są długie, brązowawe. Kwiaty mają barwę od białej do kremowej.

Gatunki te nie ograniczają się do listy Gymnocalycium spotykanych w mieszkaniach amatorów. Mówi się, że Gymnocalycium Mihanovicha jest najłatwiejsze w pielęgnacji, ale inne gatunki również są łatwe w utrzymaniu.

Sadzenie i pielęgnacja

Gymnocalycium kupione w sklepie lub na rynku nie trzeba od razu przesadzać do nowej doniczki, ale w miarę wzrostu jest to niezbędne. Gatunek ten charakteryzuje się szybkim wzrostem w młodym wieku, dlatego nie należy zwlekać z jego przesadzeniem – gdy tylko kaktus przyzwyczai się do domowego środowiska, można użyć odpowiedniej doniczki (nieco większej niż stara) i ziemi doniczkowej. Gotowa ziemia doniczkowa przeznaczona dla sukulentów to najprostszy sposób. Upewnij się, że jest on neutralny lub słabo kwaśny. Najlepszy czas na przesadzanie to wiosna i lato, ale nie należy przesadzać kaktusów kwitnących.

Donice nie są zbyt głębokie, a kaktusy dobrze rozwijają się w mniejszych pojemnikach. Nadmiar wody musi mieć otwory drenażowe, aby usunąć jej nadmiar. Dodatkowo należy umieścić podłoże z keramzytu w odległości około jednej czwartej wysokości doniczki, na której ma być umieszczona ziemia. Starą ziemię należy ostrożnie usunąć, uważając, aby nie uszkodzić korzeni. Przesadzić doniczkę do suchej gleby, nie zmieniając położenia szyjki korzeniowej. Podlewać najwcześniej po tygodniu.

Podczas pielęgnacji Gymnocalyptusa należy zapewnić następujące warunki:

• Oświetlenie powinno być jasne, także w okresie zimowym. Dlatego kaktusy umieszcza się blisko okna lub na parapecie, dodając w razie potrzeby sztuczne światło. W najgorętsze letnie dni konieczne jest jednak zacienienie, aby zapobiec poparzeniom słonecznym.
• Temperatura otoczenia od wiosny do jesieni jest normalną temperaturą pokojową, natomiast w okresie zimowym należy ją obniżyć do 15-18 ^oC. Kaktusy są odporne: znoszą nawet mrozy do 5 ^°C.
• Wilgotność powietrza. Pomimo swojego tropikalnego pochodzenia Gymnocalycium są również tolerancyjne na suche powietrze. Dlatego zazwyczaj nie trzeba zwracać uwagi na ten parametr.
• Wilgotność gleby. Podlewać w miarę wysychania gleby. Woda powinna być używana w temperaturze nie niższej niż temperatura pokojowa. Wczesną jesienią ogranicza się podlewanie, a zimą bardzo rzadko i oszczędnie.
• Odżywianie. Wiosną i latem Gynokalicium zasilamy dwa razy w miesiącu dowolnymi, specjalnymi nawozami dla kaktusów.

Propagacja

Rozmnażać roślinę przez rozmnażanie boczne lub przez wysiew nasion. Oczywiście pierwsza metoda jest szczególnie łatwa, ale nie wszystkie gatunki Gymnocalycium wytwarzają pędy boczne. Jeśli takie gałęzie powstaną, należy je odłamać od głównego pnia i pozostawić do wyschnięcia na kilka dni. Odrosty należy następnie posadzić w wilgotnej glebie, gdzie szybko wytworzą korzenie i staną się samodzielnymi roślinami. Czasami odrosty mogą mieć już własne korzenie, gdy rosną na roślinie macierzystej. W takim przypadku należy je ostrożnie wykopać i przenieść do nowej doniczki.

Ponieważ Gymnocalyciums wytwarzają owoce z nasionami po kwitnieniu, można poczekać, aż będą w pełni dojrzałe i wydobyć nasiona do wysiewu. Siew można wykonać o każdej porze roku, ważne jest tylko, aby stworzyć nasionom komfortowe warunki do kiełkowania. Stosuje się odkażone, drobnoziarniste podłoże i umieszcza w niskiej doniczce. Nasiona wysiewa się powierzchownie i nie zanurza się ich w wodzie. Głównym warunkiem kiełkowania jest utrzymanie stałej wilgotności podłoża. Oczywiście po raz pierwszy garnek jest przykryty szkłem. Temperatura powietrza wynosi około 20 ^oC. Sadzonki będą rosły normalnie, ale na stałe miejsce można je przesadzić dopiero po około roku od wysiania nasion.

Możliwe problemy

Najgroźniejszymi szkodnikami Gymnocalyptusa są roztocza płaskie i krocionogi. Płaszczownica czerwona jest bardzo mała i prawie niemożliwa do wykrycia gołym okiem. Oznakami jego złośliwej działalności są rdzawe, suche plamy. Do zwalczania roztoczy nie zawsze potrzebny jest środek akarycydowy: często pomaga wymycie łodygi strumieniem ciepłej wody. Mączniak jest większym szkodnikiem i łatwo go zauważyć. Wysysa soki zarówno z łodygi, jak i z korzeni, co powoduje zatrzymanie wzrostu kaktusa. Szkodnika najlepiej zwalczać za pomocą środka owadobójczego.

Zgnilizna korzeni jest uważana za najgroźniejszą chorobę, a rozwija się tak szybko, że może nie być leczona na czas. Choroba może rozwinąć się na skutek niewłaściwego podlewania lub nieodpowiedniej gleby. W przypadku wykrycia problemu należy usunąć chore korzenie, zdrowe potraktować środkami grzybobójczymi i przesadzić do nowej doniczki z czystym podłożem.

Przy nieprawidłowym prowadzeniu rośliny mogą wystąpić również inne problemy, np:

• Jeśli powietrze jest zbyt ciepłe podczas zimy, pędy mogą rosnąć w sposób niecharakterystyczny, a kwitnienie może być nieobecne.
• Jeśli słońce jest zbyt silne, roślina może doznać poparzeń, które najpierw objawiają się zaczerwienieniem łodyg. W ciężkich przypadkach kaktus może umrzeć.
• Jeśli podlewanie jest niewystarczające, pąki mogą się nie otworzyć.
• W przypadku nadmiernego podlewania owoce mogą nie zawiązać się.

Ogólnie rzecz biorąc, Gymnocalyciums nie często sprawiają problemy florystom, ale z pewnością nie jest rozsądne pozostawianie ich bez podstawowej opieki.

Gymnocalycium to odmiana roślin, która cieszy się dużą popularnością wśród florystów. Entuzjaści sukulentów szanują je za bezpretensjonalność i spektakularne, długotrwałe kwitnienie. Niektóre gatunki są uważane za „rośliny do nauki”: początkujący florysta może dzięki nim zdobyć pierwsze lekcje w swoim nowym hobby.