Asplenium to rodzaj wieloletnich roślin zielnych, które rosną zarówno na korze drzew (epifityczne), jak i na ziemi (naziemne). Asplenium nidus jest popularnym elementem dekoracyjnym w biurach i sklepach. Pielęgnacja rośliny jest dość prosta i nie wymaga specjalnych warunków.
Informacje ogólne
W warunkach naturalnych występuje prawie siedemset gatunków Asplenium, które mogą być liściaste lub zimozielone i różnią się wyglądem liści (pierzaste, widlaste, mieczowate, trójkątne).
Obecnie są one rozpowszechnione niemal na całej planecie. Za ich ojczyznę uważa się jednak lasy tropikalne o dużej wilgotności (wyspy Nowej Zelandii, Australia, rejon Afryki, kraje azjatyckie). Botanicy do dziś spierają się o niektóre odmiany, czy należą do jednego czy drugiego gatunku paproci.
Są to jedne z najbardziej niewymagających krzewów i mogą rosnąć w klimacie umiarkowanym na glebach kamienistych lub skalistych. Jeśli są dobrze nawilżone, dobrze radzą sobie na zewnątrz w cieniu. Pięknie zagospodarowane skalniaki, ogrody skalne i murki oporowe. Asplenium cieszyły się popularnością wśród miłośników uprawy kwiatów w pomieszczeniach już w XIX wieku.
W naszym regionie występuje kilkanaście odmian. Za najpopularniejszą uważa się Asplenium nidus (Asplenium nidus, Kostenets).
Opis rośliny
W naturze Asplenium nidus jest kwiatem epifitycznym. Rośnie na gałęziach i pniach innych roślin. Wyróżnia się grubym, płożącym się systemem korzeniowym oraz dużymi, błyszczącymi, mieczowatymi, skórzastymi liśćmi. Liść może osiągnąć długość ponad dziewięćdziesięciu centymetrów. Cała blaszka liściowa jest jasnozielona, a w środku znajduje się wijąca, czarno-brązowa łodyga. Mniejsze żyłki pięknie rozciągają się w różnych kierunkach.
Na szczycie kłącza liście tworzą gęstą rozetę i wraz z poplątanym systemem korzeniowym przypominają ptasie gniazdo. Kawałki gałązek, kory i innych resztek organicznych, które krzew zjada, spadają z góry do swego rodzaju lejka. Korzenie następnie „przebijają” masę i tworzą całość. Z tego powodu paproć ta nazywana jest również „Ptasim gniazdem”.
Każdy liść jest wygięty w sposób falisty i wygląda jak fontanna. Na spodniej stronie blaszki liściowej znajdują się sorule, które są połączone w pary. Zawierają one niewielką liczbę sporangiów (narządów odpowiedzialnych za rozmnażanie). Po samoistnym opadnięciu na ziemię zaczynają się ukorzeniać i rosnąć.
Asplenium nestingum można dość łatwo trzymać w pomieszczeniach. Nie rośnie tak duży jak na wolności, ale jest nie mniej imponujący. Przy odpowiedniej pielęgnacji rośnie dość szybko. Lejek stopniowo staje się szerszy, ponieważ cały czas powstają nowe liście.
Osobliwością wszystkich paproci z rodzaju Asplenium jest to, że nigdy nie kwitną, mimo że są kwiatami.
Opieka domowa
Asplenium nidus równie pięknie wygląda w biurach, sklepach i mieszkaniach. Chociaż jest to kwiat niewymagający, należy pamiętać o kilku zasadach udanej uprawy indoor, dzięki czemu hodowca kwiatów zawsze będzie mógł podziwiać tę luksusową evergreen.
- Oświetlenie. Kostenets, podobnie jak inne odmiany paproci, jest niewygodny w bezpośrednim świetle słonecznym. Gdy wejdą w kontakt z liśćmi, liście ciemnieją i zamierają. Dla kwiatów najlepsze jest miejsce zacienione lub półcieniste. Nadają się wszystkie okna domu oprócz południowych. Jeśli Asplenium jest umieszczone na południowej stronie, donica powinna być oddalona od okna o co najmniej trzy metry. Latem można ją bez problemu ustawić na werandzie lub pod drzewem w ogrodzie. Należy pamiętać, że nie zaleca się umieszczania rośliny w pełnym cieniu lub w słabo oświetlonym pomieszczeniu, ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że przestanie rosnąć.
- Ustawienie temperatury. Dla oseska odpowiednie jest ciepłe miejsce z dużym stężeniem wilgoci. Optymalna temperatura wynosi od 21 do 24 stopni Celsjusza powyżej zera. W wyższych temperaturach nie będzie dobrze rosła. W sezonie zimowym zadbaj o to, aby temperatura nie spadła poniżej 14-15 stopni Celsjusza powyżej zera. Jeśli stopnie spadną, korzenie obumrą i uprawa zginie. Przeciągi są również śmiertelne i mogą powodować choroby.
- Wilgotność powietrza i podlewanie. W celu utrzymania odpowiedniej wilgotności, pojemnik z kwiatem umieszczamy w niecce z kamykami lub keramzytem. Podlewaj letnią, bezchlorową wodą, którą pozostawiono na co najmniej dwanaście godzin. W tym samym czasie napełnij tackę wodą. Spryskiwać liście codziennie rano i wieczorem. Stan gleby musi być cały czas monitorowany. Jeśli wyschnie, może to spowodować obumarcie liści. Optymalna wilgotność wynosi około 60%. Jednak nadmierne podlewanie jest również niebezpieczne. W okresie zimowym zalecane jest umiarkowane podlewanie. Należy zaprzestać opryskiwania liści. Nie należy dopuszczać do stagnacji wody, zwłaszcza w rozecie. Liście Asplenium należy również delikatnie wyszorować wilgotną, miękką flanelą i spłukać pod prysznicem. Używanie pasty na liście jest surowo zabronione.
- Gleba i nawożenie. Ten rodzaj paproci preferuje luźne lekko kwaśne podłoże. Można go przygotować samemu lub kupić w specjalistycznym sklepie. W zależności od składników, istnieje kilka wariantów mieszanki glebowej. Aby przygotować jeden z najczęstszych wariantów zmieszaj następujące składniki: gleba z liśćmi (1 część), rozłożony obornik (1/2 części), kora sosnowa (2 części), substrat coco (1 część). Jeśli nie chcesz się męczyć, możesz po prostu kupić ziemię do paproci lub storczyków. Przesadzając lub sadząc kwiat na dnie doniczki pamiętajmy o umieszczeniu około pięciocentymetrowej warstwy drenażowej. Nawozić co miesiąc od połowy wiosny do września słabym roztworem nawozu wieloskładnikowego. Przed nawożeniem krzew powinien być podlany, aby zapobiec spaleniu systemu korzeniowego. W okresie dynamicznego wzrostu nawozić co 14 dni.
- Przesadzanie. Gniazdo Asplenium należy przesadzać w miarę wypełniania doniczki systemem korzeniowym. Może to być co roku lub co dwa lata. Doniczkę wybieramy nieco głębszą od poprzedniej i większą w średnicy o 2-3 centymetry. Przesadzanie przeprowadza się od wczesnej wiosny do maja. Ostrożnie wyjmij roślinę z pojemnika, oczyść ją z ziemi i dokładnie obejrzyj korzenie i liście. W przypadku stwierdzenia zgniłych lub suchych liści zostaną one przycięte i usunięte. Po posadzeniu krzewu w przygotowanej wcześniej mieszance nie należy go zgniatać u nasady. Powinna być luźna i przewiewna.
Kwiat Asplenium: Wprowadzenie
Rozmnażanie odbywa się na kilka sposobów: przez podział krzewu, przez zarodniki i przez pączki kwiatowe:
- Podział krzewów to najprostszy sposób hodowli rośliny. Dorosłe, przerośnięte rośliny dzieli się głównie w okresie wiosennego przesadzania. Zwróć uwagę na rosnące punkty. Jeśli jest ich niewiele, dzielenie nie jest wskazane. Roślinę należy wyjąć z pojemnika, oczyścić bryłę korzeniową, czystym, ostrym nożem pociąć korzenie na kilka płatów i posadzić do pojedynczej doniczki z odpowiednią ziemią doniczkową i podlać. Po tym zabiegu młode rośliny pozostają w miejscu przez miesiąc i nie rosną, gdyż przechodzą adaptację. W tym okresie zalecane jest nawożenie dolistne.
- Rozmnażanie z arodników jest uważane za najtrudniejsze i najbardziej czasochłonne. Wybierz największy liść, odetnij go i zbierz zarodniki zeskrobując je na papier. Następnie zarodniki są wysiewane do wstępnie wysterylizowanej gleby. Ponieważ zabieg ten wykonywany jest wczesną wiosną, stosuje się podgrzewane rozsadniki, w których średnia temperatura wynosi +22 stopnie Celsjusza. Są to idealne warunki do procesu kiełkowania. Szkółka jest codziennie wietrzona, a gleba nawilżana. Pierwsze pędy będzie można zobaczyć dopiero po kilku miesiącach. Przed tym czasem sadzonki trzymane są w ciemności. Po wykiełkowaniu należy umieścić szklarnię w jasnym, ciepłym miejscu. Po pewnym czasie sadzonki przerzedzamy, zachowując między nimi odległość około 3 cm. Po trzydziestu dniach od przerzedzenia należy je przesadzić po kilka sztuk do małych doniczek.
- Rozmnażanie pączków. Polega ona na zrywaniu pąków czerwonych (małych cebulek pojawiających się na końcach liścia) i sadzeniu ich w osobnych pojemnikach. W tej metodzie rozmnażania również wykorzystuje się ogrzewaną szklarnię, która jest wentylowana i nawilżana. Jeśli pąki odpadły same i już się ukorzeniły, to po prostu się je przesadza.
Choroby i szkodniki
Aby zapobiec pojawieniu się na paprociach wszelkiego rodzaju szkodników, należy je regularnie kontrolować.
Najczęstszymi szkodnikami atakującymi paprocie są mszyce, przędziorki i skalniaki. W przypadku ich stwierdzenia należy umyć liście roztworem mydła i potraktować je środkiem owadobójczym.
Brak wilgoci to możliwy powód wysychania liści. Aby uniknąć utraty rośliny, należy obcinać zwiędłe liście oraz częściej podlewać i zraszać.
Jeśli liście więdną, gdy gleba jest mokra, może to być znak, że korzenie gniją. Można temu zaradzić, wysuszając glebę i równoważąc system podlewania.
Plamistość liści świadczy niekiedy o nieprawidłowym składzie gleby lub nieodpowiednim nawożeniu. Choroby takie jak taphina czy phyllosticta również mogą powodować plamy. Zabiegi z użyciem środków grzybobójczych pomogą się ich pozbyć. Jeśli źródłem choroby jest nicień, to jakkolwiek niefortunnie się to skończy, roślina będzie musiała zostać odrzucona, ponieważ obecnie nie ma na nią lekarstwa.
O złej temperaturze (niskiej temperaturze) świadczą zwiędnięte, ale nie gnijące liście. Roślinę można ożywić przenosząc ją w cieplejsze miejsce. Jeśli liście są blade i błyszczące, należy zastanowić się nad oświetleniem. Chyba jest za jasno. Asplenium należy wtedy umieścić w cieniu.
