Członkowie rodziny Amarylis od dawna są uwielbiani przez florystów na całym świecie za swoje piękne kwiaty i dekoracyjne liście. Wśród nich godne uwagi miejsce zajmuje wallote wspaniały, bylina nazwana na cześć francuskiego botanika Pierre’a Vallota.
Opis
Wallote pochodzi z wilgotnych subtropików Ameryki Południowej. Pierwsze wzmianki o niej jako o uprawie szklarniowej i indoorowej pojawiły się w XVII wieku. Do dziś jednak często mylony jest ze swoimi braćmi – amarylisem i hippeastrum. Wynika to z ich dużego podobieństwa w wyglądzie, ale istnieje szereg cech, po których można dokładnie rozpoznać wallote:
- Jasnofioletowa podstawa liści.
- Ogromna ilość powierzchniowo widocznych wgłębień.
- Gruszkowata cebulka o brązowych łuskach zewnętrznych i jasnokarmazynowych wewnętrznych, posiadająca masywną szyjkę.
Pomocy!
Cebulki córek wyłaniają się za pomocą specjalnych odstraszających łodyg, a gdy nadejdzie czas, powstaje końcówka korzenia, która zakopuje je z powrotem w glebie.
Posiada grubą, prostą łodygę kwiatową, która w zależności od gatunku dorasta do wysokości 10-60 cm. Liście są ciemnozielone, płaskie, w kształcie miecza i mają słabo zaznaczoną żyłkę środkową. Tworzą one wachlarzowate rozety.
Pędy kwiatowe pojawiają się raz lub dwa razy w roku w zależności od stopnia rozwoju cebulki. Ma parasolowaty kwiatostan z 2-9 lejkowatych lub dzwonkowatych pąków. Jednorazowo otwierają się tylko 2 lub 3 z nich i pozostają na roślinie przez 5 dni.
Płatki mogą być czerwone, pomarańczowe, białe, żółte lub różowe. Po zapyleniu zawiązuje się owoc – strąk z nasionami, który pęka, gdy jego zawartość dojrzeje.
Gatunki i odmiany
Dawniej uważano, że rodzaj ten składa się z 3 gatunków – Wallota pięknego, purpurowego i karłowatego. Jednak ich przynależność systematyczna i taksonomiczna nie jest obecnie ostatecznie ustalona, ale ogólnie przyjmuje się, że pierwsze 2 gatunki należą do rodzaju Cyrtanthus, a ostatni do rodzaju Clivia. Dopuszcza się stosowanie nazwy „wallota” jako synonimu nazwy rodzajowej.
Wallota cudowny.
Vallota speciosa znana jest również jako cirtanthus sublime, amarylis purpurowy i crinum speciosa.
| Część rośliny | Opis |
| Liście | Ciemnozielony, skórzasty, mieczowaty, około 40 cm długości |
| Szyszka | wydrążone, o długości około 30 cm |
| Inflorescence | parasol z 3-6 pąków |
| Kwiaty | Korona o średnicy do 10 cm, z 6 płatkami w różnych odcieniach czerwieni i pomarańczy. Okres kwitnienia to sierpień-wrzesień. |
Purpurowy kinkiet
Vallota purpurea to odmiana, która jest skromniejsza pod względem wielkości i kształtu płatków.
| Część rośliny | Opis |
| Liście | Krótki (25-30 cm), wąski, skórzasty, mieczowaty, jasnozielony z oliwkowym odcieniem |
| Pęd kwiatowy | gładkie, puste, o długości 20-25 cm |
| Inflorescence | parasol z 2-8 pąkami |
| Kwiaty | Czerwony dzwonek o spiczastych płatkach, 5-6 cm średnicy, pojawiający się jesienią. |
Popularne odmiany
Na przestrzeni lat powstało kilka hybryd. Wśród nich najbardziej znane i rozpowszechnione były:
- Brachycephus to miniaturowa roślina o smukłych, soczyście zielonych liściach, długości około 15 cm i rurkowatych, czerwonych, bezwonnych kwiatach;
- ’Pink Diamond’ charakteryzuje się różowo zabarwionymi pąkami i bladozielonymi liśćmi;
- ’sierpowaty’, charakteryzuje się łodygą kwiatową zakrzywioną na szczycie;
- ’Alba’ o śnieżnobiałych płatkach.
Referent!
Wśród wallotów można spotkać zarówno formy zimozielone, jak i liściaste.
Sadzenie i pielęgnacja
Mimo tropikalnego pochodzenia toleruje suche powietrze i rzadkie podlewanie.
Sadzenie i przesadzanie
Waloty potrzebują odżywczej gleby. Można ją przygotować samodzielnie, po prostu miksując:
- liści i gleby pod sodę z dodatkiem próchnicy (4:1:2);
- ziemia darniowa i liściowa, torf, skoszony groch i piasek (3:2:2:1:1);
- torf, darń i ziemię liściową z piaskiem (2:1:1:2);
- humus, ziemię darniową i liściową z piaskiem (1:1:1).
Można też kupić gotową ziemię do kwitnących roślin domowych lub do hydroponiki.
Donica do sadzenia musi być szczelna, w przeciwnym razie szybko wypełni się młodymi roślinami, które zabiorą siłę roślinie przeznaczonej do kwitnienia. Pamiętaj, aby na dnie doniczki umieścić warstwę co najmniej 2 cm drenażu. Można użyć keramzytu, kamyków, żwiru, potłuczonych cegieł lub styropianu.
Przesadzaj roślinę nie częściej niż raz na 2-3 lata – przy tej procedurze jest bardzo bolesna: jeśli korzenie są uszkodzone, zaczyna gnić. Cebulka nie powinna być zanurzona, ale powinna być posadzona tak, aby jej szyjka pozostawała nad powierzchnią.
Lokalizacja i oświetlenie
Wallote lubi dużo światła, najlepiej w bezpośrednim słońcu rano i lekkim cieniu po południu. Dlatego najlepiej umieścić ją na wschodnim parapecie okna. Jeśli nie ma takiej możliwości, to wystarczy strona zachodnia, ale należy unikać południowej i północnej. W pierwszym przypadku kwiat po prostu „wypali się”, w drugim będzie cierpiał z powodu braku światła.
temperatura
W zależności od pory roku roślina potrzebuje innego reżimu wzrostu. Jednak o każdej porze roku najlepiej trzymać ją z dala od przeciągów i nagłych zmian temperatury.
| Temperatura wiosenna | 20-25°C, ale nie wyżej, bo liście żółkną i odpadają. |
| Lato | |
| Jesień | Stopniowo zmniejszać temperaturę do 7-12°C po kwitnieniu. |
| Zima |
Podlewanie i nawilżanie
Przez cały sezon wegetacyjny wallote potrzebuje umiarkowanego podlewania, ponieważ wierzchnia warstwa gleby wysycha. Upewnij się, że podczas zabiegu na kwiatostany nie dostanie się woda. Po kwitnieniu należy zmniejszyć ilość płynu.
Zimą podlewać dopiero wtedy, gdy gleba dostatecznie przeschnie. Ważne jest jednak, aby nie dopuścić do jej całkowitego wyschnięcia, gdyż roślina nie traci liści w okresie chłodów.
Wallote nie reaguje zbytnio na zmiany wilgotności, ale w bardzo upalne dni należy albo użyć wilgotnej szmatki do przetarcia jej liści, albo zraszacza, aby woda nie kapała na płatki.
Nawożenie
Roślina wymaga regularnego nawożenia w okresie jej energicznego wzrostu. Nawozić najlepiej raz na 14 dni nawozem wieloskładnikowym dla kwitnących roślin domowych. W okresie chłodów wallote nie potrzebuje dodatkowych składników odżywczych.
Okres odpoczynku
Okres spoczynku następuje krótko po kwitnieniu i trwa mniej więcej do końca marca. Ten czas jest potrzebny na odpoczynek i odzyskanie sił po uformowaniu pąków. Doniczkę należy umieścić w chłodnym, dobrze oświetlonym i pozbawionym przeciągów miejscu.
Propagacja
Kwiat ten można rozmnażać za pomocą nasion lub sadzonek.
Rośliny dla dzieci
Rośliny potomne to cebulki córki wallote, które podczas przesadzania powinny być oddzielone od rośliny matecznej. Będą one wtedy gotowe do umieszczenia w osobnych pojemnikach. Najlepiej, aby donice nie były większe niż 9 cm średnicy.
Cebulki powinny być osadzone w glebie na około 2/3. Na początku po posadzeniu najlepiej podlewać rzadko. Młode rośliny należy przesadzać co roku, aż osiągną wielkość dorosłych. Pąki pojawią się zwykle w 2. roku życia.
Podpowiedź! Większość florystów rozmnaża się tą metodą.
Nasiona
Nasiona należy wysiewać do wilgotnego podłoża w październiku lub w listopadzie, gdy tylko dojrzeją. Przyszłe rośliny powinny być przechowywane w warunkach szklarniowych, można je przykryć szkłem lub plastikiem.
Codziennie wietrzyć i zraszać sadzonki. Wskazane jest utrzymywanie w pomieszczeniu, w którym znajdują się sadzonki, temperatury 16-18°C. Pierwsze pędy powinny pojawić się po około miesiącu i wtedy można je zbierać do poszczególnych pojemników. Rośliny wyprodukowane w ten sposób mogą zakwitnąć dopiero po 3 – 4 latach.
Możliwe problemy
Trudności mogą wystąpić z każdą rośliną pokojową i wallotee nie jest wyjątkiem. Największym problemem jest zgnilizna korzeni, na którą szczególnie podatne są młode cebulki. W takim przypadku wzrost zostanie zahamowany, liście odpadną, a łuski zaczną się rozkładać. Jeśli tak się stanie, tylko przesadzenie może uratować roślinę.
Wallote jest również podatna na atak przędziorków i łuskowców. Przędziorki, brązowe blaszki, punkty nakłucia i żółte plamy na liściach mogą być dobrym wskaźnikiem występowania tych owadów. Pomocna będzie woda z mydłem i środki owadobójcze.
Innym częstym zjawiskiem jest brak kwitnienia. Może to być spowodowane tym, że roślina jest w zbyt dużej donicy, ma dużą liczbę potomstwa lub przegapiła okres spoczynku.
Przed zrobieniem z wallote jako części swojej kolekcji, warto wiedzieć, że jest ona trująca. Cała roślina jest niebezpieczna, ale duże stężenie trujących substancji znajduje się w cebulkach. Ważne jest więc, aby trzymać kwiat z dala od dzieci i zwierząt oraz pamiętać o umyciu rąk i narzędzi po kontakcie z nim.
